Giải SGK Toán lớp 5 tập 1 Kết nối tri thức Bài 22: Phép chia số thập phân (trang 76-82)

Để xem toàn bộ giải SGK Toán lớp 5 tập 1 Kết nối tri thức, bạn có thể truy cập Giải SGK Toán lớp 5 tập 1 Kết nối tri thức.

Các bài học trước đó:

• Giải SGK Toán lớp 5 tập 1 Kết nối tri thức Bài 21: Phép nhân hai số thập phân (trang 71-75)
• Giải SGK Toán lớp 5 tập 1 Kết nối tri thức Bài 20: Phép trừ hai số thập phân (trang 68-70)
• Giải SGK Toán lớp 5 tập 1 Kết nối tri thức Chủ đề 4 Bài 19: Phép cộng số thập phân (trang 65-67)

1. Giải Mục Khám phá trang 76 SGK Toán lớp 5 tập 1 Kết nối tri thức

a) Chia một số thập phân cho một số tự nhiên

Mảnh vườn này có diện tích 92,8 m², chú sẽ chia đều thành 4 phần, mỗi phần ươm một giống cây. Vậy diện tích mỗi phần là bao nhiêu mét vuông ạ?

Để tìm kết quả của phép chia này ta có thể chuyển về phép chia hai số tự nhiên.

Ta có: 92,8 m² = 9 280 dm².

9 280 / 4 = 2320 (dm²)

2320 dm² = 23,2 m².

Vậy: 92,8 : 4 = 23,2 (m²).

Ta đặt tính rồi tính như sau:

    92,8 | 4
    12   | 23,2
     08
      0

• 9 chia 4 được 2, viết 2.
• 2 nhân 4 bằng 8; 9 trừ 8 bằng 1, viết 2.
• Hạ 2 được 12; 12 chia 4 được 3, viết 3.
• 3 nhân 4 bằng 12; 12 trừ 12 bằng 0, viết 8.
• Viết dấu phẩy vào bên phải thương.
• Hạ 8; 8 chia 4 được 2, viết 2.
• 2 nhân 4 bằng 8; 8 trừ 8 bằng 0, viết 0.

2. Giải Mục Hoạt động trang 77 SGK Toán lớp 5 tập 1 Kết nối tri thức

b) 19,95 : 19 = ?

Ta đặt tính rồi tính như sau:

    19,95 | 19
    09    | 1,05
     95
      0

Muốn chia một số thập phân cho một số tự nhiên ta làm như sau:

• Chia phần nguyên của số bị chia cho số chia.
• Viết dấu phẩy vào bên phải thương đã tìm được trước khi lấy chữ số đầu tiên ở phần thập phân của số bị chia để tiếp tục thực hiện phép chia.
• Tiếp tục chia với từng chữ số ở phần thập phân của số bị chia.

1. Đặt tính rồi tính.

0,36 : 9

95,2 : 68

5,28 : 4

Trả lời:

    0,36 | 9
    0    | 0,04
     36
      0

    95,2 | 68
    272  | 1,4
      0

    5,28 | 4
    12   | 1,32
     08
      0

2. Cho biết 7 657 : 31 = 247. Không thực hiện phép tính, hãy tìm kết quả các phép tính sau.

a) 765,7 : 31

b) 76,57 : 31

c) 76,57 : 247

Trả lời:

Dựa vào 7 657 : 31 = 247:

a) 765,7 : 31 = 24,7 (Vì số bị chia giảm 10 lần thì thương cũng giảm 10 lần)

b) 76,57 : 31 = 2,47 (Vì số bị chia giảm 100 lần thì thương cũng giảm 100 lần)

c) 76,57 : 247 = 0,31 (Vì 76,57 = 247 x 0,31)

3. Rô-bốt đều chia 9,68 yến cá vào 8 khay. Hỏi mỗi khay đựng bao nhiêu yến cá?

Trả lời:

Mỗi khay đựng số yến cá là:

9,68 : 8 = 1,21 (yến)

Đáp số: 1,21 yến cá.

3. Giải Mục Khám phá trang 78 SGK Toán lớp 5 tập 1 Kết nối tri thức

a) Chia một số tự nhiên cho một số tự nhiên mà thương tìm được là một số thập phân

Để may 8 bộ quần áo như nhau, Rô-bốt cần 26 m vải. Để may một bộ quần áo như vậy thì cần bao nhiêu mét vải ạ?

Ta cần thực hiện phép chia 26 : 8. Thương của phép chia này là số thập phân. Đó cũng là số mét vải may một bộ quần áo.

26 : 8 = ? (m)

Ta đặt tính rồi tính như sau:

    26   | 8
    24   | 3,25
     20
     16
      40
      40
       0

• 26 chia 8 được 3, viết 3.
• 3 nhân 8 bằng 24; 26 trừ 24 bằng 2, viết 2.
• Để chia tiếp, ta viết thêm dấu phẩy vào bên phải 3.
• Viết thêm chữ số 0 vào bên phải 2 được 20.
• 20 chia 8 được 2, viết 2.
• 2 nhân 8 bằng 16; 20 trừ 16 bằng 4, viết 4.
• Viết thêm chữ số 0 vào bên phải 4 được 40.
• 40 chia 8 được 5, viết 5.
• 5 nhân 8 bằng 40; 40 trừ 40 bằng 0, viết 0.

Vậy: 26 : 8 = 3,25 (m).

4. Giải Mục Hoạt động trang 79 SGK Toán lớp 5 tập 1 Kết nối tri thức

b) 6 : 25 = ?

Phép chia này có số bị chia 6 bé hơn số chia 25, ta có thể làm như sau:

Chuyển 6 thành 6,0.

Đặt tính rồi tính như phép chia 6,0 : 25 (chia số thập phân cho số tự nhiên).

    6,00 | 25
    50   | 0,24
    100
    100
      00

Khi chia một số tự nhiên cho một số tự nhiên mà còn dư, ta tiếp tục chia như sau:

• Viết dấu phẩy vào bên phải thương.
• Viết thêm vào bên phải số dư một chữ số 0 rồi chia tiếp.
• Nếu còn dư nữa, ta lại viết thêm vào bên phải số dư một chữ số 0 rồi tiếp tục chia, và cứ thế cứ làm như thế mãi.

1. Đặt tính rồi tính.

23 : 4

15 : 8

882 : 36

Trả lời:

    23   | 4
    20   | 5,75
     30
     28
      20
      20
       0

    15   | 8
    8    | 1,875
     70
     64
      60
      56
       40
       40
        0

    882  | 36
    72   | 24,5
    162
    144
     180
     180
       0

2. Chọn số thập phân là thương ứng với mỗi phép chia.

Trả lời:

• 2 : 5 = 0,4
• 3 : 4 = 0,75
• 18 : 5 = 3,6

3. Một con tàu vũ trụ trong 2 giây đi được 103 km. Hỏi trung bình mỗi giây con tàu vũ trụ đó đi được bao nhiêu ki-lô-mét?

Trả lời:

Trung bình mỗi giây con tàu vũ trụ đó đi được số ki-lô-mét là:

103 : 2 = 51,5 (km)

Đáp số: 51,5 km.

5. Giải Mục Khám phá trang 80 SGK Toán lớp 5 tập 1 Kết nối tri thức

a) Tính rồi so sánh kết quả:

4,5 : 9 và (4,5 x 10) : (9 x 10).

4,5 : 9 = 0,5

(4,5 x 10) : (9 x 10) = 45 : 90 = 0,5

Vậy: 4,5 : 9 = (4,5 x 10) : (9 x 10).

Nhận xét: Khi nhân số bị chia và số chia với cùng một số khác 0 thì thương không thay đổi.

b) Chia một số tự nhiên cho một số thập phân

Đây chiếc bề này là hình chữ nhật có diện tích 57 dm², chiều dài 9,5 dm. Đố hai bạn biết chiều rộng đáy chiếc bề là bao nhiêu đề-xi-mét?

Ta có: 57 : 9,5 = (57 x 10) : (9,5 x 10) = 570 : 95.

Ta đặt tính rồi tính như sau:

    570 | 95
    06  | 6
     0

• Phần thập phân của số chia có một chữ số.
• Viết thêm một chữ số 0 vào bên phải số bị chia được 570; bỏ dấu phẩy ở số chia được 95.
• Thực hiện phép chia 570 : 95.

Vậy: 57 : 9,5 = 6 (dm).

6. Giải Mục Khám phá trang 81 SGK Toán lớp 5 tập 1 Kết nối tri thức

Muốn chia một số tự nhiên cho một số thập phân ta làm như sau:

• Đếm xem có bao nhiêu chữ số ở phần thập phân của số chia thì viết thêm vào bên phải số bị chia bấy nhiêu chữ số 0.
• Bỏ dấu phẩy ở số chia rồi thực hiện phép chia như chia các số tự nhiên.

c) Chia một số thập phân cho một số thập phân

Nhà tớ có 2,48 kg bột mì thì cần 1,6 lít nước. Vậy mỗi lít nước sẽ nặng bao nhiêu ki-lô-gam bột mì? Để giải bài toán này thì ta chuyển về phép chia số tự nhiên.

Ta có: 2,48 : 1,6 = ? (kg)

Ta đặt tính rồi tính như sau:

    2,48 | 1,6
    16   | 1,55
     88
     80
      80
      80
       0

• Phần thập phân của số 1,6 có một chữ số.
• Chuyển dấu phẩy của số 2,48 sang bên phải một chữ số được 24,8; bỏ dấu phẩy ở số 1,6 được 16.
• Thực hiện phép chia 24,8 : 16.

Vậy: 2,48 : 1,6 = 1,55 (kg).

Muốn chia một số thập phân cho một số thập phân ta làm như sau:

• Đếm xem có bao nhiêu chữ số ở phần thập phân của số chia thì chuyển dấu phẩy ở số bị chia sang bên phải bấy nhiêu chữ số.
• Nếu số chữ số ở phần thập phân của số bị chia ít hơn số chữ số ở phần thập phân của số chia thì ta viết thêm các chữ số 0 vào bên phải số bị chia cho đủ.
• Bỏ dấu phẩy ở số chia rồi thực hiện phép chia như chia cho số tự nhiên.

7. Giải Mục Hoạt động trang 81 SGK Toán lớp 5 tập 1 Kết nối tri thức

1. Đặt tính rồi tính.

7 : 3,5

702 : 7,2

128 : 0,25

54 : 0,45

Trả lời:

    7,0 | 3,5
    70  | 2
     0

    702,0 | 7,2
    702   | 97,5
    360
    360
      0

    128,00 | 0,25
    1280   | 512
    300
    250
     500
     500
      0

    54,00 | 0,45
    540   | 120
    900
    900
      0

2. Số ?

Một nhà kho có đã đổ hết 15 l dầu vào các rô-bốt chuột chũi, mỗi rô-bốt 0,75 l dầu. Vậy có tất cả ? rô-bốt chuột chũi.

Trả lời:

Số rô-bốt chuột chũi có tất cả là:

15 : 0,75 = 20 (rô-bốt)

Vậy có tất cả 20 rô-bốt chuột chũi.

3. Cho biết trên 1,5 ha đất thu hoạch được 3 tấn hạt điều thô. Hỏi trên mỗi héc-ta đất đó, người ta thu hoạch được bao nhiêu tấn hạt điều thô?

Trả lời:

Trên mỗi héc-ta đất đó, người ta thu hoạch được số tấn hạt điều thô là:

3 : 1,5 = 2 (tấn)

Đáp số: 2 tấn hạt điều thô.

8. Giải Mục Luyện tập trang 82 SGK Toán lớp 5 tập 1 Kết nối tri thức

1. Số ?

Một chú rồng nhỏ chiên răng sâu và trả cho nhà sĩ 15,4 kg kẹo. Biết số kẹo phải trả khi nhổ mỗi chiếc răng sâu là như nhau. Vậy để nhổ mỗi chiếc răng sâu chú rồng phải trả ? kg kẹo.

Trả lời:

Đề bài thiếu dữ kiện số răng sâu. Nếu có số răng sâu thì ta lấy 15,4 chia cho số răng sâu sẽ ra số kg kẹo phải trả cho mỗi răng.

Ví dụ: Nếu có 7 răng sâu thì mỗi răng sâu chú rồng phải trả:

15,4 : 7 = 2,2 (kg)

Đáp số: 2,2 kg kẹo.

2. Mặt sàn một nhà kính trồng rau dạng hình chữ nhật có chiều dài 51,5 m và chiều rộng bằng 2/5 chiều dài. Tính chu vi của mặt sàn nhà kính đó.

Trả lời:

• Chiều rộng của mặt sàn nhà kính là:51,5 x 2/5 = 51,5 x 0,4 = 20,6 (m)
• Chu vi của mặt sàn nhà kính đó là:(51,5 + 20,6) x 2 = 72,1 x 2 = 144,2 (m)

Đáp số: 144,2 m.

9. Bài tập tương tự và mở rộng

Bài tập 1: Một người đi xe đạp trong 3 giờ đi được 42,9 km. Hỏi trung bình mỗi giờ người đó đi được bao nhiêu ki-lô-mét?

Đáp án:

Trung bình mỗi giờ người đó đi được số ki-lô-mét là:

42,9 : 3 = 14,3 (km)

Đáp số: 14,3 km.

Bài tập 2: Có 18,5 kg đường chia đều vào các túi, mỗi túi 0,5 kg. Hỏi chia được bao nhiêu túi đường?

Đáp án:

Số túi đường chia được là:

18,5 : 0,5 = 37 (túi)

Đáp số: 37 túi đường.

Bài tập 3: Một tấm vải dài 25 m. Người ta cắt ra để may quần áo, mỗi bộ quần áo hết 2,5 m vải. Hỏi may được bao nhiêu bộ quần áo và còn thừa bao nhiêu mét vải?

Đáp án:

Số bộ quần áo may được là:

25 : 2,5 = 10 (bộ)

Số mét vải còn thừa là: 0 m.

Đáp số: 10 bộ quần áo, không thừa mét vải nào.