Đề thi Văn tốt nghiệp THPT Quốc gia 2024 kèm đáp án (đề chính thức)

Cùng Sĩ Tử điểm lại Đề thi Văn tốt nghiệp THPT Quốc gia 2024 kèm đáp án (đề chính thức) trong bài viết dưới đây để rèn luyện kiến thức cho năm nay nhé!

1. Cấu trúc đề thi Văn tốt nghiệp THPT Quốc gia 2024

Cấu trúc đề thi tốt nghiệp THPT môn Ngữ văn 2024 gồm hai phần: Đọc hiểu (3 điểm) và Làm văn (10 điểm). Trong phần làm văn sẽ gồm có một câu nghị luận xã hội (2 điểm) và một câu nghị luận văn học (5 điểm). Ma trận đề đi từ nhận biết đến vận dụng cao, với số lượng câu phân bố phù hợp.

Đọc hiểu là phần chiếm 3 điểm trong đề thi Ngữ văn tốt nghiệp THPT, thí sinh nắm vững cấu trúc và phương pháp làm bài có thể lấy điểm tối đa.

Ở câu nhận biết, học sinh nên sử dụng sơ đồ tư duy để hệ thống một số phạm vi kiến thức như: Phương thức biểu đạt, phong cách ngôn ngữ, thao tác lập luận, hình thức lập luận, nội dung chính của đoạn văn, thể thơ… Các câu hỏi xuất hiện trong đề thi những năm qua thường liên quan đến thể thơ, phương thức biểu đạt. Học sinh cần hiểu nội dung của đoạn ngữ liệu và áp dụng kiến thức cơ bản mình đã học được để giải quyết vấn đề yêu cầu đặt ra.

Câu thông hiểu, học sinh cần hiểu được những từ ngữ, hình ảnh, hay một nội dung nào đó được tác giả đề cập đến trong ngữ liệu. Nên gạch chân từ khóa ở câu hỏi để trả lời trọng tâm, chính xác, ngắn gọn, tránh dài dòng lan man.

Đối với câu vận dụng thấp, đây thường là dạng để kiểm tra khả năng đọc hiểu một nội dung, khía cạnh trong ngữ liệu. Các thí sinh cần trả lời đúng trọng tâm nội dung được đề cập, có thể diễn đạt từ 3 đến 5 câu sao cho đầy đủ ý.

Cuối cùng, câu vận dụng thấp thường là câu hỏi mở, thí sinh có thể được tự do trả lời. Câu hỏi có thể yêu cầu rút ra một thông điệp có ý nghĩa với bản thân; nhận xét tình cảm của tác giả được thể hiện qua ngữ liệu hay bản thân có đồng tình với một nhận định nào đó hay không. Lưu ý rằng phần trả lời cần gọn gàng, có chính kiến và biết lập luận.

Phần đọc hiểu chiếm 30% điểm toàn bài thi, vì thế, học sinh cần tập trung cao, trả lời gọn gàng, chính xác; và khi làm bài thi chỉ nên làm trong 20-25 phút, đừng mất nhiều thời gian cho phần này mà không đủ giờ làm cho các câu còn lại. Cách trình bày khoa học, sáng tạo và cá tính sẽ là điểm cộng khi làm những phần này.
Phần Làm văn có hai yêu cầu. Với đoạn văn nghị luận xã hội, dung lượng khoảng 200 chữ, thường có kiến thức và phạm vi đề thi xoay quanh ba chủ đề: Nghị luận về các vấn đề thuộc về tư tưởng, đạo lí; nghị luận vấn đề thuộc hiện tượng đời sống và nghị luận vấn đề xã hội được đặt ra trong văn bản văn học (nghị luận tổng hợp).

Đề bài thường mong muốn thí sinh thể hiện được sự hiểu biết, trải nghiệm của bản thân về vấn đề; biết nhìn nhận cuộc sống thông qua nhiều góc độ, phương diện, từ đó đưa ra ý kiến, quan điểm cá nhân, giải pháp; sử dụng thao tác lập luận phù hợp.

Câu Nghị luận văn học thường là câu chiếm điểm số cao nhất trong bài thi (5 điểm). Đây là dạng bài viết nghị luận về các tác phẩm văn xuôi và thơ. Các thí sinh cần hệ thống các tác phẩm văn học theo chủ đề. Có thể hệ thống như sau:

Với chủ đề thơ ca kháng chiến chống Pháp gồm có các tác phẩm: Tây Tiến (Quang Dũng), Việt Bắc (Tố Hữu); thơ ca thời chống Mỹ cứu nước: Sóng (Xuân Quỳnh), Đất nước (Nguyễn Khoa Điềm).

Chủ đề văn xuôi có truyện ngắn: Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài); Vợ nhặt (Kim Lân); Những đứa con trong gia đình (Nguyễn Thi), Rừng xà nu (Nguyễn Trung Thành); Chiếc thuyền ngoài xa (Nguyễn Minh Châu); các tác phẩm ký gồm: Ai đã đặt tên cho dòng sông? (Hoàng Phủ Ngọc Tường), Người lái đò Sông Đà (Nguyễn Tuân); kịch: Hồn Trương Ba, da hàng thịt (Lưu Quang Vũ).

Trong đó, một số kiến thức học sinh cần nắm chắc trong quá trình ôn tập như: Tác giả, hoàn ra đời tác phẩm, chủ đề, phong cách nghệ thuật của tác giả, nội dung và nghệ thuật của tác phẩm, vai trò vị trí của tác giả đối với nền văn học Việt Nam.

Ngoài ra, học sinh cần nắm vững giá trị hiện thực, giá trị nhân đạo, tình huống truyện với các tác phẩm truyện. Các thí sinh thường chủ quan, bỏ qua phần kết luận. Tuy nhiên, các ý “chốt” sẽ là một điểm nhấn làm bài viết chặt chẽ hơn rất nhiều.

Luyện đề, chữa kỹ đề, học từ những lỗi sai là một cách học hiệu quả
Thí sinh cần tích cực ôn tập, rèn luyện với đề để nâng cao kỹ năng và tốc độ làm bài. Chỉ khi có kỹ năng giải quyết vấn đề tốt, các em mới có được sự tự tin, chủ động trong mọi tình huống. Luyện đề, chữa kỹ đề, học từ những lỗi sai là một cách học hiệu quả. Không nên chạy theo số lượng đề, các em nên quan tâm mình rút được kinh nghiệm gì để đề sau tốt hơn đề trước.

2. Đề thi Văn tốt nghiệp THPT Quốc gia 2024 kèm đáp án (đề chính thức)

3. Nhận xét về đề thi Văn tốt nghiệp THPT 2024

Theo TS. Trịnh Thu Tuyết – Giáo viên Ngữ văn – Hệ thống giáo dục HOCMAI, là môn thi mở đầu cho kỳ thi tốt nghiệp THPT 2024, đề thi chính thức môn ngữ văn bám sát cấu trúc của đề thi tham khảo do Bộ GD&ĐT công bố.

Phần I. Đọc hiểu (3 điểm) gồm 4 câu hỏi phân loại theo các mức độ nhận thức. Hai câu đầu là dạng câu hỏi giúp các thí sinh có thể dễ dàng đạt mức điểm tối đa. Câu 3 là câu hỏi yêu cầu học sinh vận dụng vốn hiểu biết về kiến thức tiếng Việt, về văn chương, nghệ thuật và cuộc sống để diễn giải được giá trị biểu đạt và biểu cảm của phép so sánh liên tưởng giữa dòng chảy của con sông với lịch sử sáng tạo nghệ thuật trong đoạn trích. Khi có vốn hiểu biết nhất định về thiên nhiên, cuộc sống, văn chương…, thí sinh hoàn toàn có thể phân tích và chỉ ra sự tiếp nối, kế thừa, thay đổi từ dòng chảy của con sông tới lịch sử sáng tạo nghệ thuật. Đây là câu hỏi cần có sự sâu sắc của tư duy và trải nghiệm.

Câu hỏi số 4 là câu vận dụng cao, yêu cầu thí sinh rút ra bài học về lối sống cho bản thân từ suy ngẫm của tác giả trong đoạn trích “Nếu tách rời từng giọt nước ra khỏi sự thống nhất của đại dương thì chúng ta chỉ nhìn thấy những giọt nước nhỏ bé, đơn độc và dần dần biến mất”.

Suy ngẫm của tác giả Nguyễn Quang Thiều xuất phát từ một sự thật hiển nhiên của tự nhiên và cuộc sống, do đó thí sinh sẽ không khó khi tìm thấy thông điệp, bài học cho lối sống của bản thân mình, đó là bài học về sự tồn tại có ý nghĩa khi gắn kết giữa cá nhân với cộng đồng. Đây là câu hỏi có khả năng phân loại học sinh tương đối tốt khi hướng trả lời, cách lập luận phụ thuộc nhiều vào tư duy và bản lĩnh độc lập, tự chủ của học sinh.

Phần II – Làm văn (7,0 điểm) giữ nguyên cấu trúc quen thuộc, gồm 2 phần: viết đoạn văn nghị luận xã hội (2,0 điểm) và bài nghị luận văn học (5,0 điểm).

Câu 1 (2,0 điểm), câu lệnh đã cung cấp đầy đủ và chính xác các yêu cầu cụ thể để thí sinh có thể viết một đoạn văn với dung lượng khoảng 200 chữ về một khía cạnh của vấn đề rút ra từ đoạn trích của phần đọc hiểu. Yêu cầu của câu viết đoạn văn nghị luận xã hội ít nhiều có thể tạo bất ngờ và hứng thú cho thí sinh khi làm bài. Vấn đề tôn trọng sự khác biệt, tôn trọng cá tính và tư duy độc lập lâu nay vẫn thường được đề cao trong các bài giảng hoặc đề tài thảo luận, nhưng thực tế, đó vẫn là sự bức bối của không ít người trong thực tế cuộc sống hàng ngày.

Câu 2 (5,0 điểm), câu nghị luận văn học vẫn sử dụng cấu trúc đề quen thuộc, trong đó câu lệnh thứ nhất là nội dung chính của bài nghị luận yêu cầu thí sinh phân tích 18 dòng đầu trong đoạn trích Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm; câu lệnh thứ hai mang tính khái quát và nâng cao khi yêu cầu thí sinh “nhận xét về sự kết hợp giữa cảm xúc và suy tư của Nguyễn Khoa Điềm trong đoạn thơ”. Kiến thức và kĩ năng phân tích, cảm nhận, đánh giá… trong câu nghị luận văn học không hề khó với học trò, sau khi các em đã có cả một chặng đường học tập, ôn và luyện.

Nhìn chung, đề thi ngữ văn trong kì thi tốt nghiệp THPT 2024 đảm bảo đúng các yêu cầu về nội dung, hình thức của một đề thi tốt nghiệp THPT; cũng phù hợp với yêu cầu cho một kì thi cuối cùng của Chương trình Giáo dục ra đời cách đây gần hai thập kỉ.

Bắt đầu từ năm 2025, khi bắt đầu cách học và thi theo Chương trình Giáo dục 2018, khi các ngữ liệu trong đề thi hoàn toàn là những văn bản bên ngoài sách giáo khoa, đề thi ngữ chắc chắn sẽ đem lại nhiều hứng thú, thách thức và cơ hội cho các thí sinh yêu văn chương, ham hiểu biết, khám phá, có tư duy độc lập, không thích đi theo lối mòn.

Trên đây Sĩ Tử đã gửi tới Đề thi Văn tốt nghiệp THPT Quốc gia 2024 kèm đáp án (đề chính thức). Comment ngay nhé!