5 dạng đề và cách triển khai nghị luận xã hội 600 chữ về 2 ý kiến trái chiều thi tốt nghiệp THPT 2025

Bạn muốn chinh phục dạng bài nghị luận xã hội 600 chữ về **hai ý kiến trái chiều** trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025? Đây là một dạng đề khó nhưng cũng là cơ hội để bạn thể hiện tư duy phản biện và khả năng lập luận sắc bén. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn 5 dạng bài thường gặp, dàn ý chi tiết và 3 cách triển khai hiệu quả nhất, giúp bạn tự tin đạt điểm cao.

Để có cái nhìn tổng quan và nâng cao kỹ năng làm bài nghị luận xã hội, bạn có thể tham khảo thêm: Các dạng bài và dàn ý nghị luận xã hội 600 chữ về vấn đề tuổi trẻ, Các dạng đề và cách viết bài văn nghị luận xã hội 600 chữ, Chiến lược và cách thức làm bài thi tốt nghiệp THPT hiệu quả, và Tất tần tật về Kỳ thi tốt nghiệp THPT.

I. Hiểu Đúng Về Dạng Bài Nghị Luận Xã Hội 600 Chữ Với 2 Ý Kiến Trái Chiều

Dạng bài nghị luận xã hội về hai ý kiến trái chiều (hay còn gọi là nghị luận về vấn đề có nhiều góc nhìn) là dạng đề yêu cầu thí sinh phân tích, đánh giá, và đưa ra quan điểm cá nhân về một vấn đề xã hội mà có ít nhất hai luồng ý kiến khác nhau, thậm chí đối lập. Đây là dạng bài thường xuất hiện trong đề thi tốt nghiệp THPT, đòi hỏi sự linh hoạt trong tư duy và lập luận chặt chẽ.

1. Đặc điểm nhận diện

• Đề bài thường đưa ra hai (hoặc hơn) quan điểm, nhận định, câu nói đối lập hoặc bổ sung cho nhau về cùng một vấn đề.
• Yêu cầu thí sinh bày tỏ suy nghĩ, quan điểm cá nhân, hoặc bàn luận về tính đúng đắn, hợp lí của các ý kiến.
• Mục đích: Đánh giá khả năng phân tích đa chiều, tổng hợp, và lập luận thuyết phục của thí sinh.

2. Yêu cầu của dạng bài

• Phân tích rõ từng ý kiến: Nắm bắt chính xác nội dung, ý nghĩa của mỗi ý kiến được đưa ra.
• Chỉ ra mối quan hệ giữa các ý kiến: Chúng bổ sung, đối lập, hay cùng hướng đến một vấn đề nhưng từ các góc độ khác nhau?
• Bàn luận sâu sắc: Khai thác các khía cạnh đúng/sai, hợp lí/chưa hợp lí của từng ý kiến.
• Đưa ra quan điểm cá nhân: Quan điểm phải rõ ràng, có căn cứ, được lí giải thuyết phục bằng lập luận và dẫn chứng. Có thể đồng tình hoàn toàn, không đồng tình hoàn toàn, hoặc đồng tình một phần với cả hai ý kiến (tổng hòa).
• Dẫn chứng đa dạng: Sử dụng dẫn chứng từ đời sống, văn học, lịch sử, khoa học… để tăng tính thuyết phục.
• Ngôn ngữ: Logic, chặt chẽ, khách quan nhưng vẫn thể hiện được cá tính và quan điểm riêng.

II. 5 Dạng Bài Thường Gặp Về 2 Ý Kiến Trái Chiều

Mặc dù có nhiều biến thể, các đề bài nghị luận xã hội về hai ý kiến trái chiều thường thuộc 5 dạng cơ bản sau:

1. Dạng 1: Hai ý kiến đối lập hoàn toàn (A và B đối lập)

Đây là dạng phổ biến nhất, khi hai ý kiến đưa ra mang tính đối nghịch, loại trừ lẫn nhau. Thí sinh cần phân tích cả hai, sau đó nghiêng về một bên hoặc dung hòa nếu có thể.

• Ví dụ đề bài:
  • Có ý kiến cho rằng: “Thất bại là mẹ của thành công”. Lại có ý kiến khác: “Thành công chỉ đến với những người may mắn”. Anh/chị suy nghĩ gì về hai quan điểm trên?
  • Một số người cho rằng học tập ở trường lớp là con đường duy nhất dẫn đến thành công. Ngược lại, có người tin rằng trải nghiệm thực tế quan trọng hơn kiến thức sách vở. Hãy trình bày quan điểm của anh/chị.
• Cách triển khai gợi ý: Phân tích từng ý kiến, chỉ ra mặt đúng, mặt hạn chế của mỗi ý, sau đó đưa ra quan điểm cá nhân (có thể nghiêng về một ý kiến, hoặc tổng hòa cả hai).

2. Dạng 2: Hai ý kiến bổ sung cho nhau (A và B cùng đúng, bổ trợ)

Hai ý kiến không đối lập mà cùng hướng về một vấn đề, nhưng từ những khía cạnh khác nhau, bổ sung cho nhau để tạo nên một cái nhìn toàn diện.

• Ví dụ đề bài:
  • “Tài năng chỉ là một phần nhỏ, sự nỗ lực mới tạo nên thành công.” Đồng thời, “Không có năng khiếu bẩm sinh, nỗ lực đến mấy cũng vô ích.” Bàn về vai trò của tài năng và nỗ lực trong cuộc sống.
  • “Tình bạn là chia sẻ niềm vui.” Có ý kiến lại cho rằng “Tình bạn là cùng nhau vượt qua khó khăn.” Anh/chị suy nghĩ gì về hai quan điểm trên?
• Cách triển khai gợi ý: Phân tích từng ý kiến để thấy mặt đúng của nó, sau đó lí giải vì sao hai ý kiến này không mâu thuẫn mà bổ sung cho nhau để tạo nên một nhận thức đầy đủ.

3. Dạng 3: Một ý kiến đúng, một ý kiến sai/phiến diện

Đề bài đưa ra một quan điểm đúng đắn và một quan điểm sai lầm hoặc phiến diện về cùng một vấn đề. Thí sinh cần phân tích rõ tính đúng/sai và bác bỏ ý kiến sai.

• Ví dụ đề bài:
  • “Cho đi là còn mãi.” Tuy nhiên, một số người lại cho rằng: “Trong cuộc sống, chỉ cần sống cho riêng mình.” Anh/chị bày tỏ quan điểm về hai ý kiến.
  • Có người nói: “Thanh niên ngày nay sống thực dụng, ích kỷ.” Lại có người phản bác: “Thanh niên ngày nay năng động, sáng tạo và có trách nhiệm.” Anh/chị có suy nghĩ gì?
• Cách triển khai gợi ý: Tập trung phân tích sâu ý kiến đúng, bác bỏ ý kiến sai bằng lí lẽ và dẫn chứng, chỉ ra tác hại của ý kiến sai.

4. Dạng 4: Một ý kiến đúng trong điều kiện nhất định/một khía cạnh cụ thể

Dạng này phức tạp hơn khi một ý kiến chỉ đúng trong một bối cảnh, điều kiện nhất định, hoặc chỉ đúng ở một khía cạnh. Đòi hỏi thí sinh phải có cái nhìn biện chứng.

• Ví dụ đề bài:
  • Có người cho rằng: “Đại học là con đường duy nhất dẫn đến thành công.” Nhưng cũng có người khẳng định: “Tấm bằng đại học không quyết định tất cả.” Anh/chị bàn về hai quan điểm trên.
  • “Im lặng là vàng.” Lại có câu: “Lời nói là bạc, im lặng là vàng.” (hoặc một câu nói khác khuyến khích sự lên tiếng). Bày tỏ suy nghĩ của anh/chị về sự im lặng và lên tiếng.
• Cách triển khai gợi ý: Phân tích tính đúng đắn của từng ý kiến trong những trường hợp cụ thể, chỉ ra giới hạn của mỗi ý, sau đó đưa ra quan điểm tổng hợp, phù hợp với từng hoàn cảnh.

5. Dạng 5: Trình bày suy nghĩ về một hiện tượng có hai mặt (tích cực và tiêu cực)

Dạng này tuy không trực tiếp đưa ra hai ý kiến, nhưng bản chất của hiện tượng được nêu có hai mặt đối lập (lợi ích và tác hại), buộc thí sinh phải bàn luận đa chiều.

• Ví dụ đề bài:
  • Bàn về tác động của mạng xã hội đối với giới trẻ hiện nay.
  • Suy nghĩ của anh/chị về việc sử dụng công nghệ trong học tập.
• Cách triển khai gợi ý: Phân tích cả hai mặt tích cực và tiêu cực của hiện tượng, sau đó đưa ra lời khuyên hoặc giải pháp để phát huy mặt tích cực, hạn chế mặt tiêu cực.

III. Dàn ý Chung cho Bài Nghị Luận Xã Hội 600 Chữ Với 2 Ý Kiến Trái Chiều

Một bài nghị luận xã hội 600 chữ, đặc biệt là dạng hai ý kiến trái chiều, cần có dàn ý chặt chẽ để đảm bảo tính logic và đầy đủ nội dung. Đây là công thức chung cho bạn.

1. Cấu trúc Tổng quát (600 chữ)

• Mở bài: (Khoảng 50-70 chữ) Nêu vấn đề và hai ý kiến.
• Thân bài: (Khoảng 450-500 chữ)
  • Giải thích các khái niệm (nếu cần) và nội dung hai ý kiến.
  • Phân tích, đánh giá ý kiến 1.
  • Phân tích, đánh giá ý kiến 2.
  • Đưa ra quan điểm cá nhân (tổng hòa, đồng tình, bác bỏ…).
  • Bài học nhận thức và hành động (rút ra từ vấn đề).
• Kết bài: (Khoảng 50-70 chữ) Tổng kết, khẳng định, liên hệ bản thân.

2. Dàn ý Chi tiết

• I. Mở bài: (Nêu vấn đề và dẫn dắt vào hai ý kiến)
  • Dẫn dắt: Có thể bắt đầu từ một câu nói, hiện tượng, hoặc khái niệm chung liên quan đến vấn đề nghị luận.
  • Nêu vấn đề: Trực tiếp đưa ra hai ý kiến trái chiều được đề cập trong đề bài (trích dẫn nguyên văn nếu là câu nói).
  • Khái quát ý nghĩa: Gợi mở về sự cần thiết phải bàn luận về hai ý kiến này để có cái nhìn toàn diện.
• II. Thân bài:
  • 1. Giải thích các khái niệm (nếu có) và hai ý kiến: (Khoảng 1 đoạn văn)
    • Giải thích ngắn gọn các từ khóa, khái niệm cốt lõi trong đề bài.
    • Làm rõ nội dung, ý nghĩa của **Ý kiến 1**.
    • Làm rõ nội dung, ý nghĩa của **Ý kiến 2**.
    • Nêu mối quan hệ giữa hai ý kiến (đối lập, bổ sung, hay cùng nhìn về một vấn đề từ các góc độ khác nhau).
  • 2. Phân tích, đánh giá từng ý kiến: (Khoảng 2-3 đoạn văn, mỗi ý kiến 1 đoạn hoặc 2 đoạn nếu phân tích sâu)
    • **a. Phân tích, đánh giá Ý kiến 1:**
      • Nêu mặt đúng, hợp lí của ý kiến này (ở khía cạnh nào, trong trường hợp nào).
      • Đưa ra **dẫn chứng** tiêu biểu, cụ thể để minh họa.
      • Nêu mặt hạn chế, chưa đúng, hoặc phiến diện của ý kiến này (nếu có).
    • **b. Phân tích, đánh giá Ý kiến 2:** (Tương tự Ý kiến 1)
      • Nêu mặt đúng, hợp lí của ý kiến này.
      • Đưa ra **dẫn chứng** tiêu biểu, cụ thể để minh họa.
      • Nêu mặt hạn chế, chưa đúng, hoặc phiến diện của ý kiến này (nếu có).
  • 3. Trình bày quan điểm cá nhân và tổng hòa vấn đề: (Khoảng 1 đoạn văn)
    • Khẳng định lại vấn đề: Nêu rõ quan điểm của bản thân (ví dụ: tôi đồng tình với ý kiến thứ nhất hơn, tôi thấy cả hai ý kiến đều có điểm đúng và cần được tổng hòa…).
    • Lí giải lí do cho quan điểm cá nhân (dựa trên lập luận và sự phân tích ở trên).
    • Nếu hai ý kiến bổ sung: Chỉ ra cách để kết hợp, tổng hòa hai ý kiến để tạo nên một cái nhìn toàn diện nhất.
    • Nếu hai ý kiến đối lập: Nêu rõ ý kiến nào phù hợp hơn trong bối cảnh nào, hoặc ý kiến nào mang lại giá trị tích cực hơn.
  • 4. Bài học nhận thức và hành động: (Khoảng 1 đoạn văn)
    • Rút ra bài học cho bản thân và mọi người từ vấn đề nghị luận.
    • Lời khuyên: Làm thế nào để sống/hành động đúng đắn theo vấn đề đã bàn luận.
    • Liên hệ với thực tiễn xã hội, kêu gọi hành động cụ thể.
• III. Kết bài: (Khẳng định lại và liên hệ)
  • Khái quát lại giá trị, ý nghĩa của việc nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ.
  • Khẳng định lại quan điểm cá nhân một lần nữa (nhấn mạnh thông điệp).
  • Liên hệ bản thân (bài học cá nhân, định hướng hành động).

IV. 3 Cách Triển Khai Hiệu Quả Cho Bài Nghị Luận Xã Hội Về 2 Ý Kiến Trái Chiều

Để bài viết nghị luận về hai ý kiến trái chiều không bị khô khan hay chỉ là sự liệt kê, bạn cần có chiến lược triển khai hiệu quả. Dưới đây là 3 cách giúp bạn làm bài nổi bật hơn.

1. Cách 1: Triển khai theo hướng “Phân tích từng ý kiến và tổng hòa” (Phù hợp với mọi dạng đề, đặc biệt là ý kiến bổ sung)

Đây là cách an toàn và phổ biến nhất, giúp thí sinh thể hiện được khả năng phân tích đa chiều và đưa ra quan điểm tổng hợp.

• Thân bài:
  • Giải thích khái niệm và ý kiến: (Đoạn 1)
    • Làm rõ các khái niệm, từ khóa quan trọng.
    • Giải thích nội dung của Ý kiến 1 và Ý kiến 2.
    • Nêu mối quan hệ tổng quát: chúng không hoàn toàn đối lập mà có thể bổ sung cho nhau, hoặc cùng là những khía cạnh của một vấn đề phức tạp.
  • Phân tích Ý kiến 1: (Đoạn 2)
    • Nêu mặt đúng, mặt tích cực, hoặc giá trị của Ý kiến 1.
    • Đưa ra 1-2 dẫn chứng tiêu biểu để chứng minh.
    • Chỉ ra giới hạn hoặc khía cạnh chưa đầy đủ của Ý kiến 1 (nếu có).
  • Phân tích Ý kiến 2: (Đoạn 3)
    • Nêu mặt đúng, mặt tích cực, hoặc giá trị của Ý kiến 2.
    • Đưa ra 1-2 dẫn chứng tiêu biểu để chứng minh.
    • Chỉ ra giới hạn hoặc khía cạnh chưa đầy đủ của Ý kiến 2 (nếu có).
  • Tổng hòa và đưa ra quan điểm cá nhân: (Đoạn 4)
    • Khẳng định rằng cả hai ý kiến đều có giá trị, đều mang ý nghĩa nhất định khi nhìn ở các góc độ khác nhau hoặc trong những bối cảnh cụ thể.
    • Chỉ ra sự cần thiết phải kết hợp, tổng hòa cả hai để có cái nhìn toàn diện, đúng đắn nhất về vấn đề.
    • Đưa ra quan điểm riêng của bản thân: “Tôi cho rằng…”, “Theo tôi…”, làm rõ lập trường của mình sau khi đã phân tích hai ý kiến.
    • Có thể nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nhìn nhận vấn đề đa chiều.
  • Bài học nhận thức và hành động: (Đoạn 5) Rút ra bài học từ việc tổng hòa hai ý kiến.

2. Cách 2: Triển khai theo hướng “Phân tích, bác bỏ/ủng hộ và khẳng định quan điểm chính” (Phù hợp với ý kiến đối lập hoàn toàn, hoặc một đúng một sai)

Cách này thể hiện sự mạnh mẽ trong lập luận, phù hợp khi bạn có một quan điểm rõ ràng và muốn thuyết phục người đọc nghiêng về một phía.

• Thân bài:
  • Giải thích khái niệm và ý kiến: (Đoạn 1)
    • Làm rõ các khái niệm, từ khóa quan trọng.
    • Giải thích nội dung của Ý kiến 1 và Ý kiến 2.
    • Nêu mối quan hệ đối lập rõ ràng.
  • Phân tích và phản biện Ý kiến (mà bạn muốn bác bỏ/chỉ ra hạn chế): (Đoạn 2)
    • Nêu ý kiến này là gì.
    • Chỉ ra những mặt hạn chế, chưa đúng, sai lầm hoặc phiến diện của nó.
    • Đưa ra dẫn chứng cụ thể để chứng minh sự hạn chế/sai lầm đó (ví dụ: những trường hợp thất bại khi áp dụng ý kiến này, hoặc những hậu quả tiêu cực).
    • Sử dụng các cụm từ như: “Tuy nhiên, quan điểm này còn phiến diện ở chỗ…”, “Thực tế cho thấy, không phải lúc nào ý kiến này cũng đúng…”
  • Phân tích và ủng hộ Ý kiến (mà bạn muốn khẳng định): (Đoạn 3)
    • Nêu ý kiến này là gì.
    • Tập trung làm rõ những mặt đúng đắn, tích cực, giá trị của nó.
    • Đưa ra 2-3 dẫn chứng mạnh mẽ, thuyết phục để chứng minh.
    • Sử dụng các cụm từ: “Ngược lại, ý kiến…”, “Quả thực, quan điểm này rất đúng đắn bởi vì…”, “Thực tế đã chứng minh…”
  • Khẳng định quan điểm cá nhân và bàn bạc mở rộng: (Đoạn 4)
    • Chốt hạ: “Từ những phân tích trên, có thể thấy rằng tôi hoàn toàn đồng tình với ý kiến…”, hoặc “Quan điểm X có tính đúng đắn và ý nghĩa hơn trong bối cảnh hiện nay…”
    • Bàn bạc thêm về sự cần thiết của quan điểm mà bạn ủng hộ, và những lưu ý khi áp dụng.
  • Bài học nhận thức và hành động: (Đoạn 5) Rút ra bài học và lời khuyên.

3. Cách 3: Triển khai theo hướng “Vấn đề và các góc nhìn” (Phù hợp với các hiện tượng đa chiều)

Cách này giúp bạn tập trung vào bản chất của vấn đề và các khía cạnh khác nhau mà hai ý kiến đề cập, tạo sự linh hoạt trong lập luận.

• Thân bài:
  • Giải thích vấn đề và các góc nhìn: (Đoạn 1)
    • Trình bày khái quát vấn đề xã hội đang được bàn luận.
    • Giới thiệu hai ý kiến như là hai góc nhìn khác nhau về cùng một vấn đề (thay vì đối lập hoàn toàn).
    • Ví dụ: Mạng xã hội là vấn đề, hai ý kiến là hai góc nhìn về tích cực và tiêu cực.
  • Phân tích Góc nhìn 1 (hoặc mặt tích cực/lợi ích): (Đoạn 2)
    • Nêu nội dung của góc nhìn 1 (ví dụ: ý kiến về lợi ích của mạng xã hội).
    • Phân tích sâu các khía cạnh đúng đắn, hợp lí, lợi ích mà nó mang lại.
    • Đưa ra dẫn chứng cụ thể, tiêu biểu.
  • Phân tích Góc nhìn 2 (hoặc mặt tiêu cực/tác hại/hạn chế): (Đoạn 3)
    • Nêu nội dung của góc nhìn 2 (ví dụ: ý kiến về tác hại của mạng xã hội).
    • Phân tích sâu các khía cạnh hạn chế, tiêu cực, sai lầm hoặc vấn đề mà nó gây ra.
    • Đưa ra dẫn chứng cụ thể, tiêu biểu.
  • Đưa ra quan điểm cá nhân và giải pháp: (Đoạn 4)
    • Khẳng định vấn đề có nhiều khía cạnh, và cần có cái nhìn đa chiều, biện chứng.
    • Đưa ra quan điểm cá nhân về cách tiếp cận vấn đề (ví dụ: cần phát huy mặt tích cực, hạn chế mặt tiêu cực).
    • Đề xuất các giải pháp để nhìn nhận và hành động đúng đắn với vấn đề đó.
  • Bài học nhận thức và hành động: (Đoạn 5) Rút ra bài học từ việc nhìn nhận đa chiều và giải pháp.

V. Đoạn Văn Mẫu Tiêu Biểu Cho Dạng Bài 2 Ý Kiến Trái Chiều

Để giúp bạn hình dung rõ hơn, dưới đây là một đoạn văn mẫu cho dạng bài nghị luận xã hội về hai ý kiến trái chiều, được triển khai theo Cách 1 (Phân tích từng ý kiến và tổng hòa).

VI. Lời Khuyên và Luyện Tập Hiệu Quả

Để làm tốt dạng bài nghị luận xã hội về hai ý kiến trái chiều, bạn cần lưu ý những điều sau:

• Đọc kĩ đề bài: Đảm bảo bạn hiểu rõ hai ý kiến là gì, mối quan hệ giữa chúng và yêu cầu cụ thể của đề bài (phân tích, bày tỏ quan điểm, hay bàn luận).
• Xác định quan điểm cá nhân: Ngay sau khi đọc đề, hãy định hình xem bạn sẽ ủng hộ ý kiến nào, bác bỏ ý kiến nào, hay sẽ tổng hòa cả hai. Quan điểm này cần được thể hiện rõ ràng xuyên suốt bài viết.
• Chuẩn bị dẫn chứng: Sưu tầm các dẫn chứng đa dạng (từ lịch sử, văn học, đời sống, các nhân vật nổi tiếng, sự kiện xã hội…) phù hợp với cả hai ý kiến. Dẫn chứng cần ngắn gọn, chính xác và có tính thuyết phục cao.
• Sử dụng từ nối linh hoạt: Để chuyển ý giữa các đoạn văn, đặc biệt là giữa việc phân tích các ý kiến khác nhau, hãy sử dụng các từ nối như “Tuy nhiên”, “Ngược lại”, “Bên cạnh đó”, “Thực tế cho thấy”, “Chính vì vậy”…
• Luận điểm sắc bén: Mỗi luận điểm phải được trình bày rõ ràng, có lí lẽ chặt chẽ và dẫn chứng minh họa. Tránh nói chung chung, lan man.
• Cân bằng và khách quan: Ngay cả khi bạn ủng hộ một ý kiến, cũng cần thừa nhận những điểm hợp lí (nếu có) của ý kiến còn lại. Điều này thể hiện tư duy biện chứng và cái nhìn đa chiều.
• Kiểm soát dung lượng chữ: Với 600 chữ, bạn cần phân bổ thời gian và dung lượng hợp lý cho mỗi phần (Mở bài, các đoạn Thân bài, Kết bài) để đảm bảo bài viết đầy đủ mà không bị thiếu hoặc thừa.
• Luyện tập thường xuyên: Viết nhiều bài với các dạng đề khác nhau để làm quen với cấu trúc, cách lập luận và tăng tốc độ viết.

☕ Ủng hộ tác giả một ly cà phê nếu bạn thấy bài viết hữu ích!

Dùng app ngân hàng hoặc ví điện tử để quét mã QR